το τάβλι στη τέχνη

ΘΕΑΤΡΟ

ΤΟ ΤΑΒΛΙ

Το θεατρικό έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη " Το τάβλι " πρωτοανέβηκε στη σκηνή του θεάτρου τέχνης τον Φεβρουάριο του 1972 σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν και σκηνικά του Λουκά Βενετούλια. Φώντας ήταν ο Νικήτας Τσακίρογλου και Κόλιας ο Γιάννης Μόρτζος. Η πορεία του μέχρι τις μέρες μας και το ότι συνεχίζει να ανεβαίνει στις θεατρικές σκηνές, δείχνει τη δύναμη του έργου. Όλο το μονόπρακτο είναι στημένο γύρω από μια παρτίδα τάβλι ανάμεσα στους πρωταγωνιστές του, τον Φώντα και τον Κόλια. Εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες ο καθένας τους. Άνθρωπος της πιάτσας ο Φώντας, προσπαθεί να πείσει τον κουνιάδο του Κόλια να κάνουν μαζί μια κομπίνα, για να πιάσουν την καλή. Πρώην αντιστασιακός και λαχειοπώλης ο Κόλια, ονειρεύεται να εκδόσει ένα βιβλίο για την αντιστασιακή του δράση στην κατοχή. Οι ζωντανοί διάλογοι του Κεχαΐδη πάνω από μια παρτίδα τάβλι φτιάχνουν μια μοναδική ατμόσφαιρα της νεοελληνικής πραγματικότητας. Δυστυχώς ο συγγραφέας χάθηκε, αλλά το έργο του θα συνεχίζει τα φωτίζει την μεταπολεμική νεοελληνική πραγματικότητα με μοναδικό τρόπο.

Το έργο το έχω δει μόνο μια φορά στο θέατρο ΕΜΠΡΟΣ αλλά από όσο μπόρεσα να βρω, ανέβηκε αρκετές φορές στα ελληνικά θέατρα. Μόνο του ή μαζί με το αδερφάκι του, ένα ακόμη μονόπρακτο του Δημήτρη Κεχαΐδη, τη "Βέρα". Αντιγράφω μερικά λόγια από τα δελτία τύπου και τις κριτικές.

"Στο θέατρο «Εμπρός» στου Ψυρή ο Χρήστος Στέργιογλου και ο Άγης Εμμανουήλ παίζουν πολύ καλό τάβλι. Δύο ηθοποιοί σε μια παρτίδα δεξιοτεχνίας. Αξίζει να δείτε αυτή την παράσταση. Είναι το έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη «Το τάβλι» που σκηνοθέτησε ο Τάσος Μπαντής. Ένα μονόπρακτο σε μια ρεαλιστική παράσταση μιάμισης ώρας. Η αυλή ενός σπιτιού στο Θησείο. Αύγουστος. Απόγευμα. Η κεντρική σκηνή του «Εμπρός» διαμορφώθηκε από την Ελένη Μανωλοπούλου με οίστρο. Χτίστηκε μια μάντρα. Ένα λάστιχο στη βρύση της αυλής δροσίζει την κάψα του καλοκαιριού. Δύο λαϊκοί άνθρωποι στήνουν τη δική τους κομπίνα. Ο Φώντας (Άγης Εμμανουήλ) και ο Κόλιας (Χρήστος Στέργιογλου) ονειρεύονται να «πιάσουν την καλή». Όλη η νεοελληνική φιλοσοφία σε τυχαίες ζαριές. Αντιφατικά όνειρα και πονηριές σε αυτοσχεδιαστικό οίστρο. Η πραγματικότητα απομακρύνεται ή μάλλον καραδοκεί, μέχρι να ακυρωθεί το «όνειρο». Ο Τάσος Μπαντής κατάφερε να «γεμίσει» τις σιωπές. Να βάλει αλήθεια στην ατμόσφαιρα και ρυθμό στον παιγνιώδη διάλογο του Κεχαΐδη. Έτσι που αυτή η παρτίδα τάβλι γίνεται μια ζεστή φέτα ζωής.

Η παραμικρή λεπτομέρεια είναι κι ένα κομμάτι από το κοντινό παρελθόν μας. Κινήσεις και συμπεριφορές ιχνηλατούν με οξυδέρκεια τα χαρακτηριστικά του Νεοέλληνα στη μεταπολεμική πραγματικότητα της Ελλάδας. Το νεοελληνικό όνειρο πλάθεται από ευτελή υλικά. Τα δύο πρόσωπα του έργου καθηλωμένα στην αυλή του σπιτιού τους ονειρεύονται να «πιάσουν την καλή» μέσα από πονηριές. Δύο κομπιναδόροι που φλυαρούν και ονειρεύονται. Παίζουν τάβλι και φλυαρούν και ξαναπιάνουν το τάβλι σε μια αέναη φυγή από την πραγματικότητα. Το χιούμορ του Κεχαΐδη μέσα από τον δεξιοτεχνικό, ανάλαφρο διάλογο αποκτά βάρος με τις σιωπές που κρύβονται στα κενά. Μια «αγαπησιάρικη» σχέση με το όνειρο." ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΑ ΝΕΑ

"...Νεότερης ηλικίας", οι ήρωες που συναντούμε στο "Τάβλι" είναι περισσότερο αντιφατικοί μεταξύ τους. Από τη μια ο Φώντας, άνθρωπος της πιάτσας όπως λέμε, κι απ' την άλλη ο κουνιάδος του ο Κόλια, πρώην ήρωας της Αντίστασης και τώρα λαχειοπώλης. Ενα αυγουστιάτικο απόγευμα του '70, σε μια παρτίδα τάβλι, ο Φώντας προσπαθεί να πείσει τον Κόλια να πάρουν μέρος σε μια κομπίνα. Στόχος του τα μεγάλα κέρδη και η είσοδος στην υψηλή κοινωνία.

Έργο - προφητικό και γι' αυτό πάντα επίκαιρο - το "Τάβλι" πραγματεύεται την πορεία των κοινωνικών πραγμάτων της Ελλάδας αλλά και την αλλαγή των ίδιων των Ελλήνων. Δύο μεσήλικες θέλουν να βρουν διέξοδο από τη μιζέρια και τη μικροαστική τους ζωή. Ο Κόλια ονειρεύεται να εκδόσει ένα βιβλίο για την αντιστασιακή του δράση στην κατοχή, ο Φώντας καταφεύγει σε έναν πιο άμεσο και προσοδοφόρο τρόπο: την απάτη. Θα τον οδηγήσει άραγε στον πολυπόθητο στόχο του;

ΑΠΟ ΔΕΛTIO TYΠOY